वाक्यप्रचार - ५१ ते २५०

मराठी वाक्यप्रचार किंवा वाक्प्रचार - ५१ ते २५०

Use find in page from your browser to search

अक्कल पुढे धावणे - बुद्धीचा योग्य प्रकारे वापर न करणे

अक्कल मिळकत खाणे - दुसर्‍याचे ऐकून वागणे, दुसर्‍याच्या विचाराप्रमाणे वागणे व बोलणे

अक्कल विकत घेणे - अनुभावातून आलेले शहाणपण

अक्कल सांगणे - शहाणपण शिकविणे, चांगल्या गोष्टी सांगणे

अकलेचा खंदक - मूर्ख, बेअकली माणूस, विचार न करता काम करणारा

अकलेचा कांदा असणे - बुद्धी न वापरता वागणे

अकलेचा बंद असणे - हुशारीने वागणे, दूरदर्शीत्व, शहाणपण असणे

अकलेचे तारे तोडणे - ताळमेळ नसणारे बोलणे, अविचाराने बडबड करणे

अकरावा गुरु होणे - भाग्य उजळणे

अकरावा रुद्र असणे - अतिशय तापट स्वभाव असणे

अकसारणे - प्रसिद्ध होणे

अकांडतांडव करणे - रागाने आदळाआपट करणे, रागाने विनाकारण आरडाओरडा करणे

अक्रीताचा व्यवहार - भ्रष्ट व्यवहार करणे, नुकसानकारक व्यवहार करणे

आखाड्यात उतरणे - विरोधकाशी सामना देण्यास तयार होणे

अखेर होणे - मरण पावणे

अखेरी मारणे - शेवटचा डाव जिंकणे

अगडीदगडी जीव घालणे - अडचणीत येणे

अगा बांधणे - तर्क काढणे

अग्निकांड घडविणे - कपटाने आग लावणे, लावालावी करणे, आगीत तेल ओतणे

अग्निकाष्ठ भक्षणे - स्वतःस जाळून घेणे

अग्निदिव्य करणे - कठीण कसोटीस उतरणे, निर्दोषत्व सिद्ध करण्यासाठी अलौकिक कृती करणे

अग्नि देणे - सरणावरील मृतदेह पेटविणे

अग्निप्रवेश करणे - सती जाणे, स्वतःस जाळून घेणे

अग्निसात होणे - आगीत नष्ट होणे

अघळपघळ बोलणे - उगाच बडबड करणे

अचंबा वाटणे - चकित होणे

अचकल मिचकल खाणे - काहीही खाणे

अचांगीने बोलणे - चुकीचे बोलणे

अजमाईसीस येणे - अनुभवास येणे, प्रत्ययास येणे, लक्षात येणे

अटकेवर झेंडा लावणे - मोठा पराक्रम गाजविणे

अट घालणे - शर्त घालणे

अठरा विश्व दारिद्र्य असणे - अतिशय दारिद्र्य असणे

अडक्याची भवानी असणे - क्षुल्लक असणे

अडणीवरचा शंख असणे - निरुपयोगी असणे

अडकित्त्यात सापडणे - दोन्हीकडून संकटात सापडणे

अढंच असणे - एखाद्याला वर चढवणे

अढीच्या दिढी - अव्वाच्या सव्वा, फाजीलपणा

अढी धरणे - अडून बसणे, एखाद्याविषयी मनात आकस बाळगणे

अत्तर मुरणे - उगीच आव आणणे

अत्तराचे दिवे लावणे - खूप खर्च करणे, बेसुमार उधळपट्टी

अति तेथे माती - कोणत्याही गोष्टीचा अतिरेक वाईट

अतिप्रसंग करणे - अयोग्य वर्तन करणे

अद्दल घडवणे - धडा शिकविणे

अद्दल घडणे - चांगली शिक्षा मिळणे

अद्वातद्वा बोलणे - वेडेवाकडे बोलणे, शिवीगाळ करणे, ताळतंत्र सोडून बोलणे

अधःपतन होणे - विनाश होणे, संपूर्ण जाणे

अधःपात होणे - वाईट स्थिती प्राप्त होणे

अर्धचंद्र देणे - गचांडी देणे, उचलबांगडी करणे

अर्ध्या वचनात असणे - आज्ञापालनास तत्पर असणे, पूर्ण कह्यात असणे

अर्ध्या हळकुंडाने पिवळे होणे - थोड्याशा लाभाने अति आनंदित होणे

अनर्थ गुदरणे - अचानक संकट ओढवणे, एकाएकी मोठे संकट येणे

अन्न अन्न करणे - खायला अन्न न मिळणे

अन्नत्याग करणे - उपोषण करणे, काहीही न खाणे

अन्नपाणी सोडणे - उपोषण करणे, आजाराने काहीही खाता न येणे

अन्नाची लाज धरणे - उपकाराची जाणीव ठेवणे

अन्नात माती कालवणे - स्वतःच्या निर्वाहाचे साधन नष्ट करणे

अन्नान्न दशा होणे - भिकेला लागणे

अन्नावर तुटून पडणे - अधाशीपणे खाणे

अन्नास जागणे - कृतज्ञ असणे, उपकाराची जाणीव ठेवणे

अन्नास मोताद होणे - उपासमार होणे, वाईट दिवस येणे, गरिबीत दिवस काढणे

अन्नास लावणे - निर्वाहाचे साधन मिळवून देणे

अनाकानी करणे - दुर्लक्ष करणे

अनुग्रह करणे - कृपा करणे, स्वीकार करणे, उपकार करणे

अनुमान करणे - तर्क लावणे

अपराध पोटात घेणे - क्षमा करणे

अबदा धरणे - सांभाळ करणे

अब्रूवर पांघरूण घालणे - प्रतिष्ठा जपणे

अब्रू वेशीवर टांगणे - बेअब्रू करणे

अभय देणे - जीवनदान देणे, क्षमा करणे, सुरक्षितपणाची हमी देणे

अभिवादन करणे - नमस्कार करणे

अमरपट्टा घेऊन येणे - अमर असण्याचे आश्वासन मिळविणे, कायमस्वरूपी जीवंत राहणे

अमृतकळा सोसणे - जीव घाबरा होणे

अमृत शिंपडणे - गोडगोड बोलणे

अमावस्या जीवनात येणे - जीवनात दु:खमय अंधकार येणे

 

अरत्र ना परत्र - इहलोक ना परलोक

अर्धचंद्र देणे - गचांडी धरणे, हकालपट्टी करणे

अर्ध्या वचनात असणे - बिनतक्रार आज्ञा पाळणे

अर्ध्या हळकुंडाने पिवळे होणे - थोड्याशा लाभाने अतिआनंदित होणे

अलभ्य लाभ होणे - दुर्मिळ गोष्ट मिळणे

अल्ला अल्ला करणे - ईश्वराची करुणा भाकणे

अल्लाची गाय होणे - अतिशय गरीब व निरुपद्रवी होणे, गयावया करणे

अलीचा दरबार फिरणे - अत्यंत थाटमाट असणे

अवगत होणे - माहिती होणे

अवटणे - ओहोटी लागणे

अवघडल्यासारखे वाटणे - शरमल्यासारखे वाटणे

अवदसा आठवणे - स्वतःच स्वतःचे नुकसान करून घेणे, अविचाराने वागणे

अवढणणे - वीट येणे

अवलोडणे - पाण्यात बुडणे

अवतार संपणे - मृत्यू होणे, जनमातून मुक्ती मिळविणे

अवलंब करणे - अनुसरणे

अवसान येणे - स्फुरण येणे

अवाक्षर न काढणे - तोंडातून ब्र न काढणे, अक्षरही न बोलणे

अव्हेरणे - नाकारणे

अव्हेर करणे - दूर लोटणे

असंगाशी संग करणे - नको त्या व्यक्तीशी संबंध येणे

अस्तन्या सावरणे - हाणामारीस तयार होणे, सरसावणे, कामासाठी तयार होणे

अस्मान ठेंगणे होणे - गर्वाने फुगून जाणे

अस्मानाला भिडणे - अहंकार होणे, प्रगती होणे

असे होणे - वैधव्य प्राप्त होणे

अहमहमिका लागणे - चढाओढ लागणे

अळंटळं करणे - कामचुकारपणा करणे, आळस करणे

अक्षत देणे - आमंत्रण देणे

अक्षता देणे - लग्न होणे

अक्षता पडणे - लग्न लागणे

अक्षता पाठवणे - लग्नासाठी आमंत्रण देणे

अक्षर वाङमय असणे - चिरकाल टिकणारी साहित्यकृती

अज्ञातवासात असणे - निर्जनस्थळी वास करणे

आंगवणे - नवस करणे

आंदकण - नाउमेद होणे

आंतरिक आच असणे - मनातील इच्छा असणे

आंबटशौक करणे - भलत्यासलत्या चैनी करणे

आईमाई करणे - गयावया करणे, मनधरणी करणे

आकांत करणे - रडून आरडाओरडा करणे

आकारास येणे - मार्गास लावणे

आकाश ठेंगणे होणे - गर्वाने फुगून जाणे

आकाश पाताळ एक करणे - फार आरडाओरडा करणे, क्षोभ किंवा कल्लोळ करणे, प्रयत्नांची पराकाष्ठा करणे

आकाश फाटणे - चोहोबाजूने संकटे येणे

आकाशाची कुर्‍हाड - परमेश्वराची अवकृपा होणे, सर्व बाजूंनी संकटे येणे

आकाशाला गवसणी घालणे - अशक्य गोष्ट साध्य करण्याचा प्रयत्न करणे

आकाशाला झेंडा लावणे - फार मोठा पराक्रम करणे

आकाशाला ठिगळ लावणे - फार मोठ्या संकटाला धैर्याने तोंड देणे

आखूडशिंगी बहुदुधी - सर्व चांगल्या गोष्टी एकत्र असणे

आखाड्यात उतरणे - एखाद्या वादास किंवा संघर्षास सिद्ध होणे, दोन हात करण्यास तयार होणे

आख्यान मांडणे - कंटाळवाणे कथन करणे

आग ओकणे - रागाने फटकळ बोलणे

आग पाखडणे - शिव्यांचा वर्षाव करणे, रागाने मोठ्या आवाजात बोलणे

आगीत उडी घालणे - एखादे संकट ओढवून घेणे

आगीत तेल ओतणे - भांडण विकोपास जाईल अशा तर्‍हेने भर घालणे

आगीतून निघून फुफाट्यात पडणे - एका संकटातून दुसर्‍या संकटात सापडणे

आघाडीवर असणे - पुढे असणे

आघाडी साधणे - वेळ साधणे

आटापिटा करणे - प्रयत्नांची पराकाष्ठा करणे

आटे ढिले होणे - अतिश्रमाने अंगी त्राण न उरणे

आडपडदा न ठेवणे - मनमोकळेपणाने आपल्या सर्व गोष्टी सांगणे

आडवा पालव घालणे - एखादे कृत्य गुप्तपणे करणे

आडव्यात शिरणे - मुख्य मुद्दा सोडून भलतेच बोलणे

आड-विहीर जवळ करणे - आत्महत्या करणे

आडवे घेणे - एखादी गोष्ट सरळ सरळ असताना देखील त्यात व्यंग काढणे

आडवे येणे - कार्यात अडथळा आणणे

आडात सोडून दोर कापणे - विश्वासघात करणे

आडून गोळी मारणे - दुसर्‍यामार्फत कार्य साधून घेणे

आढेवेढे घेणे - एखाद्या गोष्टीला एकदम तयार न होणे

आतड्याला पीळ पडणे - कळकळ वाटणे, दयेने कळवळणे, काळजाला पाझर फुटणे

आतडे तुटणे - जीव कळवळणे

आत्मा थंड करणे - मन तृप्त होणे/करणे

आत्मसात करणे - पुर्णपणे माहिती करून घेणे

आधाधिणे - भीती वाटणे

आनंद गगनात मावेनासा होणे - खूप आनंद होणे

आनंदाला उधाण येणे - खूप आनंद होणे

आनंदाला पारावार न उरणे - अति आनंद होणे

आपल्या पोळीवर तूप ओढणे - आपलाच स्वार्थ साधणे

आपली पोळी पकविणे - आपलेच मत खरे म्हणणे, हेकेखोर स्वभाव

आपलेच घोडे पुढे दामटणे - आपलाच स्वार्थ आधी साधून घेणे

आफळासाफळ करणे - रागाने आदळाआपट करणे

आबाळ होणे - हेळसांड होणे, दुर्लक्ष होणे

आभाळ कोसळणे - फार मोठा अनर्थ ओढवणे

आभाळ ठेंगणे होणे - अत्यानंद होणे

आभाळ फाटणे - सर्व बाजूंनी संकटे येणे

आयत्या पिठावर रेघोट्या ओढणे - इतरांनी कष्टाने मिळविलेल्या गोष्टींवर चैन करणे

आयुष्याची दोरी तुटणे - मृत्यू ओढवणे

आव आणणे - अवसान आणणे, जे नाही ते दाखविण्याचा प्रयत्न करणे

आवळ्या भोपळ्याची मोट बांधणे - भिन्न प्रवृत्तीच्या माणसांना एकत्र आणण्याचा प्रयत्न करणे

आवळा देऊन कोहळा काढणे - लहान वस्तु देऊन एखाद्याकडून मोठी वस्तु उकळणे

आ वासून पाहणे - आश्चर्याने थक्क होऊन पाहणे

आसन जमणे - चांगला जम बसणे, स्थिरता येणे

आसन डळमळणे - बसलेला जम विस्कटणे

आहारी जाणे - पूर्ण ताब्यात जाणे

आहुति देणे - प्रणार्पण करणे

आळ घेणे - दोषारोप करणे, खोटा आरोप करणे

आळा घालणे - मर्यादा किंवा नियंत्रण घालणे

इंगा जिरविणे - अद्दल घडविणे

इंगा दाखवणे - गर्व दूर करणे, एखाद्याची खोड मोडण्यासाठी आपली ताकद दाखवून जरब बसविणे

इंगळ्या डसणे - मनाला झोंबणे, वेदना होणे

इकडचा डोंगर तिकडे करणे - फार मोठे कार्य पार पाडणे

इजा बिजा तिजा - एकामागून एक असे तीन वेळा

इटामाती/विटामाती वाहणे - हलके शारीरिक कष्ट करणे

इडापिडा टळणे - सर्व संकटे, त्रास दूर होणे

इतरपितर काढणे - शिव्या देणे

इतिश्री होणे - शेवट होणे

इन्कार करणे - नकार देणे

इमानास जागणे - कृतज्ञता पाळणे, सचोटीने वागणे, वचन पाळणे

इरेस पडणे - अडचणीत सापडणे, गोत्यात येणे

इरेस पेटणे - चुरशीने कंबर कसून सज्ज होणे, जिद्दीने कार्य आरंभ करणे

ईप्सित घडणे - इच्छिलेले घडणे

उंटावरचा शहाणा - मूर्खपणाची सल्लामसलत देणारा

उंटावरून शेळ्या हाकणे - शहानपणाणे दूर राहून इतरांना उपदेश देणे

उंबराठे झिजवणे - हेलपाटे मारणे

उंबराचे फूल - दुर्मिळ गोष्ट, क्वचित भेटणारी व्यक्ती

उकळ्या फुटणे - अनुकूल प्रवृत्ती होणे, मनोमन आनंद घेणे

उकिरडे फुंकणे - अत्यंत हीन गोष्ट करणे

उखळ पांढरे होणे - वैभव प्राप्त होणे

उखाळ्यापाखाळ्या काढणे - एकमेकांचे दोष काढणे

उगीदुगी करणे - मध्ये-मध्ये बोलणे

उघडा पडणे - निराधार होणे

उचंबळून येणे - भावना अनावर होणे

उच्चाटन करणे - नष्ट करणे

उचल खाणे - एखादी गोष्ट करण्यास प्रवृत्त होणे, एकाएकी कामाला लागणे

उचलबांगडी करणे - हाकलून देणे, कामावरून कमी करणे, एखाद्याला त्याच्या मनाविरुद्ध दुसरीकडे नेणे

उचलून गोष्ट सांगणे - विरोध करणे, दर्शविणे

उच्छाद मांडणे - भंडावून सोडणे, त्रास देणे